Νομίζεις πως είσαι μάγκας;

Σχολικός εκφοβισμός

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μια μορφή νεανικής παραβατικότητας, που αποσκοπεί στην μείωση θέσης ενός συμμαθητή ή κάποιου συνομηλίκου παιδιού, όπου μπορεί να προκαλέσει μεγάλη βλάβη στο θύμα. Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις, ντροπιαστικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων,απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές),του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου,μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο).

Στο σχολείο γίνονται αρκετές συγκρούσεις ανάμεσα στους μαθητές και στην ώρα του μαθήματος,αλλά κυρίως στο προαύλιο του σχολείου. Ο εκφοβισμός συνήθως στηρίζετε σε στοιχεία που είναι βλακώδη,όπως <<τον εκφοβίζω, επειδή έχει αυτό το στυλ>>, <<τον εκφοβίζω, επειδή είναι αποτυχημένος και φυτό>>, <<τον εκφοβίζω,επειδή είναι άσχημος>> κτλ. Τα κρούσματα εμφανίζονται κυρίως στο δημοτικό και στο γυμνάσιο(ηλικίες 10-16). Οι μορφές εκφοβισμού είναι λεκτική και σωματική.

Συνήθως τα θύματα δεν δεν μπορούν να μιλήσουν για τη σκληρή πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν σε συχνή ή και σε καθημερινή, λόγω της συναισθηματικής φόρτισης. Σύμφωνα με μελέτες της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου σε συνεργασία με την Παιδαγωγική σχολή του Α.Π.Θ., το 29% των μαθητών έχει υποστεί κάποια μορφή εκφοβισμού εντός του σχολικού περιβάλλοντος με συχνότητα δύο ως τρεις φορές το μήνα ή και περισσότερο.Τα θύματα είναι κυρίως αγόρια. Εκφοβιστική συμπεριφορά εμφανίζεται κυρίως στο σχολικό περιβάλλον σε χώρους χωρίς επίβλεψη από τους εκπαιδευτικούς, όπως η αυλή, ο διάδρομος και η τάξη κατά τη διάρκεια του διαλείμματος.

Οι θύτες συνήθως είναι από τις <<ανώτερες>> ομάδες του σχολείου:

α) Ο δημοφιλής του σχολείου ή της τάξης. Είναι αυτός που θα έχει τόσο μεγάλο κοινωνικό κύκλο, που θα μπορούσε να οργανώσει κι ένα κόμμα. Τις περισσότερες φορές το άτομο αυτό έχει την τάση να νομίζει πως είναι ο ανώτερός των ανωτέρων. Τα θύματα του κυρίως είναι τα ήσυχα πνεύματα με μικρό κοινωνικό κύκλο (συνήθως σε ηλικίες 10-17)

β) Ο ομορφότερος/η του σχολείου. Είναι το άτομο που έχει 3-4 ακολούθους που είναι στην ίδια κλίμακα με το όμορφο άτομο. Συνήθως αυτή η ομάδα ενοχλεί τους λιγότερο εμφανισιακά όμορφους (συνήθως σε ηλικίες 8-15).

γ) Ο μάγκας. Είναι αυτός που έχτιζε με τα χρόνια την εικόνα του σκληρού σαδιστή/τυράννου. Είναι ο τύπος που επιτίθεται στα άτομα με αδύναμο συναισθηματικό κόσμο, αλλά ως γνωστόν,δεν μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιον ισάξιο του ή ανώτερο του. Εκεί γίνεται αρνάκι (συνήθως σε ηλικίες 10-18).

δ) Η αθλητική ομάδα του σχολείου (πχ ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϋ). Θα μπορούσαμε να τα εντάξουμε στα δημοφιλή παιδιά, επειδή τις περισσότερες φορές βρίσκονται σε ομάδες αθλητισμού. Θα μπορούν να κατακρίνουν αυτόν που δεν ασχολείται με κάποιο άθλημα ή ένα παιδί εύσωμο (πχ Αμερική, ηλικίες 12-18)

ε) Το πλουσιόπαιδο. Ανώτερο κοινωνικό στρώμα μεν σε οικονομικά πλαίσια, κατώτερο κοινωνικό στρώμα δε (ως προς συμπεριφορά πάντα και δεν είναι όλοι έτσι). Είναι το παιδί που θα φορά τις ακριβότερες μάρκες και θα υπερηφανεύεται για τα πλούτη που έχει (φυσικά των γονιών του). Τα θύματα του κυρίως είναι τα οικονομικά ασθενέστερα στρώματα. (κυρίως σε πιο πλούσιες χώρες γίνεται αυτό πχ Γερμανία, ηλικίες 12-16)

Η Ελλάδα βρίσκεται στην τέταρτη θέση πανευρωπαϊκά. Στην χώρα μας 1 στους 3 μαθητές βίωσε το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ 1 στους 2 μαθητές γίνεται μάρτυρας του φαινομένου. Τα αποτελέσματα της έρευνας στην Ελλάδα καταδεικνύουν ότι το 31,98% των παιδιών υπήρξε θύμα σχολικού εκφοβισμού, είτε κατ’ επανάληψη είτε περιορισμένες φορές. Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού στους Έλληνες μαθητές έλαβε χώρα κυρίως είτε έξω από το σχολείο (35,38%) είτε στους διαδρόμους του σχολείου (32,7%). Ακολουθεί η σχολική τάξη (24,4%) και η γειτονιά ή το πάρκο (21,84%). Σημαντικό ποσοστό (20,93%) δήλωσε ότι υπήρξε θύμα σχολικού εκφοβισμού στο Διαδίκτυο.

Οι επιπτώσεις του εκφοβισμού είναι οι εξής:

* Έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από κατάθλιψη και συχνά τάσης αυτοκτονίας μέχρι την ενηλικίωση.
* Είναι πιο πιθανόν να παρουσιάσουν σωματικά συμπτώματα που περιλαμβάνουν, ημικρανίες, δερματικά προβλήματα ( π,χ. έκζεμα, ψωρίαση) έλκος, τρέμουλο, κρίσεις πανικού κ.α.
* Έρευνα έδειξε ότι τα θύματα – δημοτικoύ – είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχωτικά συμπτώματα στην εφηβεία.
* Είναι πιο πιθανό να παραπονιούνται για την υγεία τους. Σε μελέτη, η θυματοποίηση σχετίστηκε με την κατάσταση υγείας χρόνια αργότερα.
* Μείωση σχολικής απόδοσης και παρουσίας στο σχολείο.
* Έχουν περισσότερες πιθανότητες να αντιδράσουν με εξαιρετικά βίαιο τρόπο. Σε 12 από τα 15 περιστατικά στη δεκαετία του 1990, όπου μαθητές έριξαν πύρα στο σχολείο τους, ήταν θύματα σχολικού εκφοβισμού.
* Αυξημένο αίσθημα θλίψης και μοναξιάς.
* Αλλαγές στον ύπνο και στις διατροφικές συνήθειες.
* Απώλειας ενδιαφέροντος για δραστηριότητες.

Εάν είσαι θύμα bullying μίλα και μη διστάζεις.Κανείς δε θα σε βλάψει και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σε παρενοχλεί. Μίλα στον δάσκαλο,στον γονέα,στον φίλο σου. Εάν δεν σου είναι εύκολο,επικοινώνησε με τις υποστηρικτικές γραμμές όπου ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί είναι στη διάθεση σου 24 ώρες το 24ωρο, όπου μιλάς ανώνυμα και δεν υπάρχει περίπτωση να διαρρεύσει κάτι απ’όσα είπες.

Υποστηρικτικές γραμμές:

1. Ανοικτή Γραμμή Εφήβων Και Νέων: 2103638833
2. Το Χαμόγελο του Παιδιού: 2103306170-9
3. Συνήγορος του Παιδιού: 2107289703
4. Γραμμή SOS 1056 για Παιδιά, Έφηβους και Γονείς
5. «Γραμμή 115 25» του «Μαζί για το Παιδί»

Έρευνα: Μαρία Γερμαντζίδου